پـس از بـازنـگرى قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران در سال 1368 ه.ش . و حذف مقام نخست وزیـرى از قـوه مجریه ، رئیس جمهورداراى وظایف و اختیارات گسترده اجرایى شد و به عبارت دیگر، در جایگاه بالاترین مقام اجرایى کشور و دومین مقام رسمى پس ازرهبرى قرار گرفت . بدین سـان ، مشکلاتى که پیشتر میان رئیس جمهور و نخست وزیر پدید مى آمد و مدیریت اجرایى کشور را دچارمشکل مى کرد، حل گردید و از طرف دیگر، قوه مجریه از سه رئیس (رهبر، رئیس جمهور، نخست وزیر) تبدیل به دو رئیس ، یعنى رهبر ورئیس جمهور گریدد.
این مقاله اشاره اى کوتاه دارد به اصول قانون اساسى در رابطه با ریاست جمهورى اسلامى ایران .

از آنجا که ریاست جمهورى در نظام جمهورى اسلامى ایران داراى موقعیت حساس و مهمى است و از اخـتـیـارات گسترده اى برخورداراست ، قانون اساسى براى احراز این مقام ،شرایط سختى در نظر گرفته است که در اصل 115 به آن اشاره شده است در این اصل آمده است :
رئیـس جـمـهـور باید از میان رجال مذهبى و سیاسى که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: ایرانى الاصل ، تابع ایران ، مدیر و مدبر، داراى حسن سابقه و امانت و تقوى ، مؤمن و معتقد به مبانى جمهورى اسلامى ایران و مذهب رسمى کشور.(1)
پس ، با توجه به این اصل ، کسانى مى توانند به مقام ریاست جمهورى ایران برسند که داراى شرای ط و ویژگى هاى مهمى باشند که عبارتنداز:
1ـ از رجال مذهبى و سیاسى کشور باشند:
بـر اسـاس ایـن شرط، رئیس جمهور باید داراى سه ویژگى مهم باشد:اول که باید از رجال باشد، یـعـنـى مـرد بودن نخستین شرط داوطلبان ریاست جمهورى در ایران است و زنان نمى توانند در ایـران رئیس جمهور شوند. دوم این که کسى مى تواند به مقام ریاست جمهورى ایران انتخاب شود که از رجال سیاسى برجسته و صاحب نظر و عنوان و داراى سوابق اجرایى یا مدیریتى باشد و لیاقت و شـایـستگى خود رابراى چنین مقام برجسته اى نشان داده باشد. سوم این که باید از نظر مذهبى فردى شناخته شده و صاحب تشخیص و نظر در اصول اعتقادى اسلام باشد.(2)
2ـ ایرانى الاصل باشد:
داوطلبان مقام ریاست جمهورى باید از حیث اصالت ملى ، ایرانى باشند.براى مثال کسى که پدر او از سـرزمـین دیگرى به ایران آمده و درایران ساکن شده باشد، نمى تواند نامزد این مقام شود، زیرا این شرط در چنین افرادى نیست .(3)
3ـ تابع ایران باشد:
بر اساس این شرط، کسانى مى توانند نامزد احراز ریاست جمهورى در ایران شوند که نه تنها ایرانى بـاشـند، بلکه رابطه تابعیت خود را باایران حفظ کرده باشند، زیرا ممکن است کسى ایرانى الاصل بـاشـد، امـا در حـال حـاضر به تابعیت کشور دیگرى درآمده باشد. چنین فردى نمى تواند به مقام ریاست جمهورى اسلامى ایران نایل گردد.(4)
4ـ مدیر و مدبر باشد:
بـا تـوجه به این که رئیس جمهور پس از انتخاب از سوى مردم ، مسؤولیت امور اجرایى کشور را بر اسـاس قانون بر عهده مى گیرد و امورادارى و اجرایى کشور بسیار گسترده و وسیع است ، کسى باید عهده دار چنین مقامى شود که از توان مدیریتى بالا و حسن تدبیر و آینده نگرى نیز برخوردار باشد تا بتواند اوضاع و احوال آینده را در تصمیم هاى خود مدنظر قرار دهد.
5ـ داراى حسن سابقه و امین باشد:
چـون وظـایـف و اخـتـیارات رئیس جمهور همانند امانتى است که به مدت چهارسال به یک فرد واگذار مى شود، شخص داوطلب احراز این مقام باید از نظر حسن سابقه و امانتدارى مشهور باشد تا بتواند از امانت مهمى که به طور موقت به او سپرده مى شود به گونه احسن نگهدارى و نگهبانى کند. از این رو، نباید هیچ نقطه تاریکى در این موارد در سوابق داوطلب وجود داشته باشد.
6ـ مؤمن و معتقد به مبانى جمهورى اسلامى ایران و مذهب رسمى کشور باشد:
اصول و مبانى نظام جمهورى اسلامى ایران عبارتند از: اسلامى بودن نظام ، عدم مغایرت قوانین و مقررات مصوب مجلس شوراى اسلامى با موازین اسلامى ، جمهورى بودن نظام ، ولایت امر و امامت امت ، اداره امور کشور با اتکا به آراى عمومى و دین و مذهب رسمى کشور، که در بند آخر اصل 177 قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران به آن ها اشاره شده است .(5) با توجه به تغییرناپذیر بودن مبانى نظام ، کسى مى تواند به این مقام انتخاب شود که از لحاظ نظرى و عملى به آن ها معتقدباشد.