محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور فعلی و کاندیدای انتخابات دهم با حضور در این عرصه در پی آن است تا در صورت موافقت مردم، سنت ریاست جمهوری‌های دو دوره‌ای در ایران را تکرار کند و ریاست قوه مجریه را برای 4 سال دیگر به عهده بگیرد. براساس مواضع محمود احمدی‌نژاد در دولت نهم و همچنین اظهارات انتخاباتی او در روزهای اخیر، به‌نظر می‌رسد وی در صورت انتخاب مجدد در سمت ریاست جمهوری، سیاست‌های خود را در دوره جاری ادامه دهد و از فرصتی که در صورت پیروزی در انتخابات برای او فراهم می‌شود، برای تکمیل طرح‌های نیمه‌تمامش در دولت نهم و همچنین ارائه طرح‌هایی متناسب با سیاست‌هایش بهره ببرد. بنابراین با‌مروری بر سیاست‌ها و برنامه‌های احمدی‌نژاد در دوره فعلی می‌توان به یک ارزیابی درخصوص برنامه‌های او در صورت پیروزی در انتخابات آتی رسید. البته وی در این دوره علاوه بر برنامه‌های قبلی، برنامه جدیدی درخصوص سهامی کردن نفت ارائه کرده است. براساس این طرح، اوراق مشارکتی منتشر خواهد شد و سود صنعت نفت در اختیار تمام مردم ایران قرار خواهد گرفت.
محورهای سایر برنامه‌های احمدی‌نژاد که در 4 سال گذشته به اجرا درآمده است، به قرار زیر است:
- اجرای قانون خدمات کشوری و افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان دولت
- گسترش ارتباط با کشورهای آمریکای لاتین به‌نحوی که موجب نگرانی آمریکا و رژیم صهیونیستی شده است.
- سیاست پایداری و مقاومت در موضوع هسته‌ای و رد هرگونه تعلیق غنی‌سازی به طوری که باعث عقب‌نشینی کشورها زورگو شد.
- انجام سفرهای استانی و برگزاری جلسات دولت در مراکز استان‌ها (در این حوزه دولت در این مدت به نقاطی سفر کرد که تاکنون هیچ مسوولی پا به آنجا نگذاشته بود، علاوه بر این که مسوولان از نزدیک با نقاط ضعف و قوت شهرها و روستاها آشنا شدند)
- اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین
- طرح هدفمند کردن یارانه‌ها که از 3 دهه پیش همواره از دغدغه‌های نظام بوده است (هرچند این طرح در مجلس هم‌اکنون در حال بررسی است)
- پرداخت سهام عدالت و فروش اوراق مشارکت نفتی
- مبارزه با مفاسد اقتصادی
- تشریح قاطع سیاست‌های ایران در مجامع بین‌المللی
- تلاش برای تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام و اجرای سریع طرح‌های جدید
- حمایت از جنبش‌های آزادیخواه از جمله حماس و حزب‌الله
محسن رضایی
محسن رضایی، دیگر کاندیدای اصولگرای انتخابات ریاست جمهوری دهم است. او که دکتری اقتصاد دارد، هم‌اکنون دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام است. او داوود دانش‌جعفری، وزیر اقتصاد برکنار شده دولت نهم را به عنوان رئیس ستاد انتخابات در کنار خود دارد و در اظهارات تبلیغاتی خود به ارائه برنامه‌هایش در عرصه‌های مختلف و بخصوص بخش اقتصادی پرداخته است. مهمترین محور برنامه‌های محسن رضایی در عرصه اجرایی کشور را می توان به صورت زیر برشمرد:
- دولت باید عرصه را برای حضور نسل سوم بازکند تا جوانان مسوول اجرایی شوند و افراد دارای تجربه در اتاق فکر بنشینند و به نسل جوان کمک کنند.
- تغییر مدیریت در کشور از راس دولت تا بدنه‌های اداری و تشکیل دولت ائتلافی با استفاده از نخبگان کشور
- تشکیل وزارت امور اجتماعی برای ساماندهی نظام خانواده
- طرح جامع برای مسائل فرهنگی و امور مربوط به جوانان برای ایجاد نشاط و آرامش در خانواده‌ها
- انتخاب چند وزیر و استاندار از بین زیر 30ساله‌ها و ورود اولین گروه از مدیران نسل سومی به سیستم مدیریتی کشور.
- پایان دادن به بی‌نظمی‌های موجود در اداره کشور و پایبند کردن دولت به اجرای سیاست‌های کلی و برنامه‌ها
- افزایش وام‌های خرید مسکن و افزایش سرمایه‌گذاری خارجی برای بالا بردن قدرت خرید مردم
- تلاش برای جلب همکاری سازمان ملل و کشورهای مختلف جهان برای ایجاد قانون اساسی و روی کارآمدن دولتی دموکراتیک در فلسطین
- ایجاد کنسرسیومی با حضور تمام کشورهای دارای فناوری انرژی هسته‌ای در داخل ایران و فروش اورانیوم غنی شده در ایران به کشورهای نیازمند این فناوری
- احقاق حقوق زنان و تبدیل خانه‌داری به شغلی با حقوق و بیمه و تلاش برای اعتلای جایگاه بانوان ایرانی
- افزایش تعامل با کشورهای حاشیه خلیج فارس بویژه عمان و قطر و همچنین امضای قرارداد استراتژیک با عربستان
- کاهش مدت خدمت سربازی به یک سال و تبدیل آن به یک شغل
- تقسیم کشور به 9 منطقه فدرال اقتصادی و واگذاری هدفی معین به هر یک از مناطق به شکلی که مکمل یکدیگر باشند.
- واگذاری باشگاه‌های ورزشی به هواداران و مربیان و ورزشکاران در مدت یک یا 2 سال
محسن رضایی همچنین درخصوص برنامه‌های تحول اقتصادی و سهمیه‌بندی بنزین که در دولت نهم به اجرا درآمد، چنین اعلام کرده است: در طرح تحول اقتصادی احمدی‌نژاد اشکالات زیادی وجود دارد و من، حتما این طرح را دنبال نمی‌کنم، برنامه من یک انقلاب اقتصادی در کشور است و این انقلاب اقتصادی قطعا از راه سهمیه‌بندی بنزین و محدودیت‌هایی که دولت ایجاد کرده، نخواهد بود.
کروبی و برنامه‌هایش
مهدی کروبی، دیگر کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری است که از جبهه اصلاح‌طلبان پا‌به این عرصه گذاشته است. او در دوره قبل نیز کاندیدای ریاست جمهوری بود و با شعار معروف خود مبنی بر پرداخت ماهانه 50 هزار تومان به هر ایرانی به صحنه آمده بود، اما در آن دوره نتوانست رای کافی را برای پیروزی بر رقبا به دست بیاورد. کروبی در این دوره با یاری گرفتن از چهره‌های برجسته‌ای از جریان اصلاحات، با اصلاح برخی شعارهای گذشته و همچنین ارائه شعارهایی جدید به کارزار انتخابات آمده است تا بار دیگر برای به دست گرفتن ریاست قوه مجریه تلاش کند. مهمترین محورهای برنامه انتخابات مهدی کروبی به این شرح است:
- هدفمند کردن یارانه‌ها در درازمدت برای حل مشکلات اقتصادی
- تشکیل سهام عام در بخش نفت و گاز برای تحت پوشش قرار دادن مردم ایران و کاهش وابستگی دولت به درآمدهای نفتی براساس این طرح، به افراد بالای 18 سال، ماهانه 70 هزار تومان پرداخت می‌شود.
- جراحی گام به گام و حساب شده اقتصاد ایران
- ارائه گزارشی منصفانه به مردم در بدو در اختیار گرفتن دولت و ارائه گزارش‌های مستمر به مردم درخصوص عملکرد قوه مجریه
- جمع کردن 3 اصل اسلامیت، جمهوریت و ایرانیت در کنار هم
- تنش‌زدایی در عرصه سیاست خارجی از طریق شفاف‌سازی و اعتمادسازی در کنار پافشاری بر مواضع بحق جمهوری اسلامی ایران
- افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در کشور از طریق تعامل با کشورهای مختلف جهان
- بررسی کارشناسانه طرح‌های دولت‌های قبلی برای ادامه آنها در صورت امکان
- شکست انحصار رسانه‌ای و گردش سریع و آزاد اطلاعات
- توسعه تربیت بدنی و سیاست‌زدایی از آن
- رفع تبعیض جنسیتی و توسعه مشارکت زنان
- اجرای مثلث تامین اجتماعی برای شهروندان با 3 ضلع بیمه خدمات درمانی، بیمه بیکاری و بیمه تحصیلی
- حرفه‌ای کردن خدمت سربازی
میرحسین موسوی
میرحسین موسوی نخست‌وزیر دوران جنگ، کاندیدای بعدی انتخابات ریاست جمهوری دهم است. او با انتقاد شدید نسبت به عملکرد دولت نهم در عرصه‌های مختلف، قدم به عرصه انتخابات ریاست جمهوری دهم گذاشته و برنامه‌های خود را در حوزه‌های گوناگون اعلام کرده است. او که با انتقاد برخی کارشناسان مبنی بر دولتی شدن اقتصاد در دوره نخست‌وزیری‌اش مواجه است، این سیاست‌ها را اقتضای آن دوران عنوان و تاکید کرده است که در حال حاضر بر ضرورت گسترش خصوصی‌سازی در کشور معتقد است.
محورهای برنامه‌های موسوی به شرح زیر است:
- استفاده فراوان از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و فراهم کردن امکان حضور قدرتمندانه بخش خصوصی
- در اولویت قرار دادن کشورهای همسایه و منطقه خاورمیانه برای برقراری ارتباط
- کاستن از تنش‌ها و گسترش روابط با تمام کشورهای شرق و غرب با پشتوانه روابط خوب منطقه‌ای
- کوتاه نیامدن از مواضع بحق ایران در زمینه انرژی هسته‌ای و همچنین ادامه مذاکرات در چارچوب آژانس انرژی اتمی با همه کشورهایی که تمایل به مذاکره داشته باشند.
- مذاکره با آمریکا در صورت عملی شدن شعار تغییر، از سوی رئیس‌جمهور این کشور
- احیای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی
- ارائه لایحه‌ای به مجلس برای ملزم کردن دولت‌ها به پیگیری مصوبات دولت‌های قبلی
- ایجاد مسیرهایی که به تصمیمات عقلانی در کشور بینجامد و همچنین وضع سیاست‌های اقتصادی روشنی که با یکدیگر تناقض نداشته باشند
- ایجاد توازن میان صادرات و واردات کشور
- کاهش تورم و کنترل نقدینگی از طریق افزایش تولید و ایجاد انضباط مالی و ثبات مدیریتی در‌کشور
- تلاش برای کاهش وابستگی دولت به درآمدهای نفتی و سوق دادن این درآمدها به سمت سرمایه‌گذاری در کشور
- تقویت بنیه‌های تولید از جمله جهت‌دهی تسهیلات اعتباری به سمت فعالیت‌های مولد و بهبود فضای کسب و کار
آنچه از مرور برنامه‌های برخی کاندیداها می‌توان مشاهده کرد و سوالی برای افکار عمومی باقی می ماند، نحوه اجرای این برنامه‌هاست. برخی برنامه‌های اعلامی یا اصولا در اختیار ریاست جمهوری نیست یا باید در شورای عالی امنیت ملی تصمیم‌گیری شود یا جزو اختیارات رهبری است یا اجرای آنها نیازمند همکاری سایر قوا از جمله مجلس است. بنابراین افکار عمومی انتظار دارد کاندیداها در این مدت باقیمانده راهکار اجرای برنامه‌های خود را نیز اعلام کنند.